پالس اکسیمتر

مقدمه

احتمالاٌ در ماه‌های اخیر بارها کلمه پالس اکسیمتر را شنیده‌اید. اگر به بیماری‌های ریوی یا قلبی مبتلا باشید، می‌توانید به طور دوره‌ای از آن برای نظارت بر وضعیت خود در خانه استفاده کنید. شاید شما در طول سفر یا هنگام بستری در بیمارستان آن را بر روی انگشت خود بسته‌ باشید.

در این مقاله قصد داریم به بررسی پالس اکسیمتر و انواع آن بپردازیم.

کووید-19 و نیاز به پالس اکسیمتر

بیماری کووید 19 یک بیماری تنفسی می باشد و اغلب منجر به افت درصد اشباع اکسیژن خون می شود.

علت اینکه افراد مجبور به بستری در بیمارستان می شوند، اکسیژن رسانی ضعیف آنها می باشد.

این بیماری منجر شد که از پالس اکسیمترها بیش از گذشته استفاده گردد. و افراد برای ردیابی این ویروس منحسوس از این وسیله استفاده می کنند.

به کمک پالس اکسیمتر می توان وضعیت کسی را که از لحاظ اکسیژن رسانی دچار مشکل شده است را از نزدیک بررسی نمود. و مشاده کنیم که در چه وضعیت هایی فرد دچار کمبود اکسیژن می شود.

پالس اکسیمتر

حالا میخواهیم بدانیم که در واقع پالس اکسیمتر چیست؟

پالس اکسیمتر یک وسیله بسیار کوچک مانند گیره می باشد. که به روش غیر تهاجمی به بررسی میزان اکسیژن خون می کند. از این وسیله در بخش مراقبت های ویژه و اورژانس و همچنین مطب متخصصین ریه استفاده می گردد.

این وسیله گیره مانند را معمولا بر روی انگشت دست قرار می دهند و یا حتی می توانند بر روی لاله گوش بگذارند.

علایم خارج شدن سطح اکسیژن از حد معمول

وقتی سطح اکسیژن خون شما از حد معمول خارج می شود، دارای علائمی می باشد که در زیر اشاره می کنیم.

  • تنگی نفس
  • درد قفسه سینه
  • گیجی
  • سردرد
  • تپش قلب سریع

هدف استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟

در واقع هدف از استفاده پالس اکسیمتر بررسی کردن عملکرد درست قلب در پمپاژ اکسیژن به نقاط مختلف بدن است. این دستگاه ممکن است برای نظارت بر سلامت افراد به‌ویژه در بستری بیماران در بیمارستان استفاده شود.

برخی از این شرایط و بیماری‌ها عبارت‌اند از:

  • بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
  • آسم
  • ذات‌الریه
  • سرطان ریه
  • کم‌خونی
  • حمله قلبی یا نارسایی قلبی
  • نقص مادرزادی قلب

تعدادی از موارد استفاده متداول از پالس اکسی‌متری هم در زیر آمده است، از جمله:

  • برای ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید تنفسی
  • بررسی اینکه آیا کسی به تنفس کمکی نیاز دارد یا خیر.
  • برای ارزیابی عملکرد صحیح دستگاه ونتیلاتور
  • نظارت بر سطح اکسیژن در حین یا بعد از عمل جراحی که بیمار به آرام‌بخش نیاز دارد.
  • تعیین میزان مؤثر بودن اکسیژن درمانی، به‌ویژه هنگامی که درمان تازه شروع شده است.
  • برای ارزیابی توانایی فرد و تحمل شرایط وقتی که فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.
  • برای ارزیابی کسی که در هنگام خواب تنفسش برای چند لحظه متوقف می‌شود (مانند موارد آپنه خواب).

پالس اکسی‌مترها چگونه کار می‌کنند؟

پالس اکسی‌مترها با تاباندن نوری از انگشت (یا لاله گوش) کار می‌کنند و سپس با انعکاس پرتو نور، سنسور نوری میزان عبور نور یا بازتابش از سمت دیگر را اندازه‌گیری می‌کند. سپس، با استفاده از معادلات ریاضی و روابط فیزیکی حاکم، پالس اکسی‌مترها قادر به محاسبه میزان اکسیژن در خون هستند.

بازه طبیعی سطح اکسیژن خون

به طور کلی ععدی که پالس اکسیمتر نشان می دهد اگر بین 98 تا 99 درصد باشد، کاملا طبیعی و مناسب است. اما اگر زیر 90 باشد باید به طور جدی پیگیری کنیم.

اگر همچنان سط اکسیژن خون پایین بماند، علائم کبودی شروع می شود. و رنگ ناخن و پوست رو به کبودی می رود. و فورا باید اقدامات پزشکی صورت بگیرد.

موارد استفاده از پالس اکسیمتر

_فردی که مشکوک به آپنه خواب یا خروپف شدید است.

_جهت بررسی اثر بخشی ونتیلاتور و یا اکسیژن درمانی

_ارزیابی فعالیت بدنی در بیماران قلبی و عروقی و تنفسی

_به عنوان بخشی از تست ورزش

برخی از مزایای استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟

پالس اکسیمتر مزایایی دارد مانند:

  • نظارت بر اشباع اکسیژن در طول زمان
  • هشدار در صورت کاهش سطح اکسیژن به میزان کمتر از حد نرمال، به‌ویژه در نوزادان
  • ارائه آرامش خاطر به افراد دارای بیماری مزمن تنفسی یا قلبی و عروقی
  • ارزیابی نیاز به دستگاه‌های تنفسی
  • نظارت بر میزان اشباع اکسیژن در افراد تحت بیهوشی
  • نشان‌دادن عوارض جانبی خطرناک در افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که بر تنفس یا اشباع اکسیژن تأثیر می‌گذارند.

عامل ایجاد خطا و خطر در دستگاه‌های پالس اکسیمتر

پالس اکسیمتر ها چون غیر تهاجمی می باشند. خطرات جدی ندارمد. فقط ممکن است در اثر استفاده طولانی پوست دچار قرمزی و حساسیت کم شود. و یا احساس سوزن سوزن شدن بکند.

تنها خطری که ممکن است داشته باشد این است که دستگاه مقادی نمایش داده شده را با خطا نمایش دهد.

انواع پالس اکسیمتر

رایج‌ترین پالس اکسیمتر دستگاهی است که بر روی نوک انگشت بیمار قرار می‌گیرد، البته نسخه‌هایی نیز وجود دارد که می‌تواند به دور مچ دست شما بسته شود یا در درون دست شما قرار گیرد. هرکدام نیز متناسب با سن بیمار و وضعیت بیمار استفاده‌ی خاص خود را دارد. در صنعت پزشکی به‌طور کل سه نوع پالس اکسیمتر وجود دارد.

پالس اکسیمتر انگشتی

تنوع انواع پالس اکسیمتر نوک انگشتان بسیار زیاد است و قیمت آن ارزان است و کاربردی آسان و بی‌پرده دارد. از این نوع پالس در بیمارستان‌ها بسیار استفاده می‌شود و ما آن‌ها را بارها در بیمارستان در نوک انگشتان مشاهده کردیم. نوع انگشتی بیشتر در اورژانس پیش بیمارستانی و اورژانس بیمارستان (قسمت تریاژ) مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

پالس اکسیمتر مچی

پالس اکسیمترهای مچی روی مچ دست‌ بسته می‌شوند. نوع دیگر این دستگاه اکسیژن سنج خون است. این دستگاه برای نظارت بر بیمارانی که مدت‌زمان بیشتری در بیمارستان هستند و در طی دوره‌های طولانی مثلاً هنگام خواب، مناسب است.

 

پالس اکسیمتر دستی

مدل‌های دستی پالس اکسی متر دقت بالاتری را نشان می‌دهند و اغلب شامل ویژگی‌های دیگری مانند اندازه‌گیری ضربان قلب یا فشارخون هستند. کارایی این نوع دستگاه اکسیژن سنج خون بسیار زیاد است بنابراین انتظار می‌رود قیمت این دستگاه از سایر دستگاه‌های پالس اکسیمتر بیشتر باشد.

بهترین پالس اکسیمتر دستی

یکی از بهترین پالس اکسی متر دستی هپکینز است. همانند سایر پالس اکسیمترهای موجود، مدل پالس اکسیمتر هاپکینز به‌سرعت میزان اکسیژن خون موجود در بیمار را تشخیص می دهد و ضربان قلب او را اندازه‌گیری می‌کند؛ اما به دلیل افزایش اندازه و قدرت پردازش، این مدل بسیار سریع است و به‌دقت بیشتری نیز دارد.

پالس اکسیمتر جنینی، برای تشخیص اینکه آیا کودک سالم است یا نه، مورد استفاده قرار می گیرد. اکسیمتر معمولی ممکن است برای یک نوزاد متولد شده به سختی قابل استفاده باشد.

 

چند نمونه از دقیق‌ترین دستگاه های پالس اکسیمتر

پالس اکسیمتر رزمکس مدل SB-100

زاکورات (Zacurate)

اینوو(Innovo )

سانتا مدیکال (Santamedical)

اکیومِد (AccuMed)

ایزی هوم (Easy Home)

اهمیت دستگاه و کالیبراسیون آن:  

از آنجا که این دستگاه در بخش‌های حساس بیمارستانیICU-CCU-NICU مورد استفاده قرار می‌گیرد باید حتما مطمن شویم که دستگاه به درستس کار می کند.

از جمله عواملی که می‌تواند موجب ثبت نتایج نادرست در دستگاه گردد عبارتند از:

۱-در معرض نور شدید قرار گرفتن . 
۲-فشار خون خیلی بالا یا پایین شخص مورد آزمایش

۳-دمای غیرعادی بافت

۴-وجود جذب کننده‌هایی مثل لاک یا رنگ

۵-در وضعیت نامناسب قرار دادن انگشت اشاره در مکان مشخص آن در هنگام استفاده از دستگاه.

مکان‌هایی که برای پالس اکسی متری در بزرگسالان  بیشتر استفاده می‌شوند انگشت دست، انگشت پا و بالا یا پایین گوش  و در نوزادان، کف پا یا کف دست. یا انگشت شست پا یا دست است.

 

علل محاسبه‏ ي غلط دستگاه

  1. شوك يا هيپوپرفيوژن مربوط به از دست دادن خون و یا خونرسانی ضعیف
  2. وقتی خون درون بافت کافی نباشد.
  3. مطابقت نداشتن سرعت ضربان يا موج نبض پالس اكسيمتر با نبض واقعي بيمار.
  4. برق قوي.
  5. ناهنجاري‌هاي خاص مربوط به هموگلوبين.
  6. وقتی در یک اندام نبض وجود ندارد.
  7. آنمي؛ اگرچه در بيماراني كه به شدت آنميك هستند، ممکن استSpO۲نرمال باشد، ولي مقدار كل هموگلوبين در دسترس براي حمل اكسيژن، ممكن است به طور قابل توجهي كاهش يافته باشد، به طوري كه بيمار در سطح سلولي دچار هيپوكسي شده باشد.
  8. انقباض عروق محيطي (سپسيس، هيپوترمي يا آسيب اندام‏ها بر اثر سرما).
  9. لاك و یا کاشت ناخنی که پروب به آن وصل است.
  10. رنگ حنا هم مشکل در اندازه گیری بوجود می آورد.
  11. عدم تطابق تعداد نبض واقعي بيمار با تعداد نبضي كه پالس اكسيمتر نشان مي‌دهد.
  12. اكثر پالس اكسيمترها علاوه بر درصد اشباع، تعداد نبض را نيز نشان مي‌دهند. اگر تعداد نبضي كه توسط پالس اكسيمتر نشان داده مي‌شود با تعداد نبض واقعي بيمار برابر نباشد، احتمال اينكه پالس اكسيمتر، درصد اشباع اكسيژن و جريان خون را نيز به درستي نشان ندهد، بالا مي‏رود. بنابراين عددSPO2احتمالاً دقيق نيست.
  13. مسموميت با مونوكسيد كربن.

موارد مهم قبل از خرید دستگاه پالس اکسیمتر

دقت اندازه گیری

عمر باتری

صفحه نمایش

علائم هشدار

ضمانت نامه کالا

تناسب انگشت دستان با دستگاه پالس اکسیمتر

امیدوارم مطالبی که در بالا بیان شد برای شما مفید بوده باشد. و بتوانید به راحتی پالس اکسیمتر مناسب خود را از سایت خریداری نمایید.